Średniowiecze na ziemi dzierżoniowskiej

 Średniowiecze w Polsce dzielone jest przez badaczy na dwa krótsze okresy - średniowiecze wczesne i późne.
Wczesne średniowiecze to czas kształtowania się państwa Piastów. Z tego okresu pochodzą grody - osady obronne - wpierw plemienne, a od końca X wieku kasztelańskie. Na ziemi dzierżoniowskiej istniało w tym okresie kilka grodów, wśród których na szczególną uwagę zasługują grodziska w Niemczy i w Gilowie. Oba te stanowiska zostały stosunkowo dobrze przebadane przez archeologów, oba są też wyjątkowe w skali Dolnego Śląska: Niemcza z uwagi na jej wiodącą rolę dla plemienia Ślężan, a Gilów przez wzgląd na jego imponujące rozmiary (ok. 4,5 ha). Wreszcie na obu tych grodziskach widoczne są silne wpływy z południa (z terenu dzisiejszych Czech); szczególnie mocno wyróżnia się Gilów, gdzie charakterystyczna konstrukcja wałów obronnych i liczne zabytki ruchome, takie jak fragmenty naczyń ceramicznych, elementy ubioru, uzbrojenia i narzędzia, dają podstawę do twierdzenia, że gród ten został wzniesiony przez przybyszy z Państwa Wielkomorawskiego.
Z kolei późne średniowiecze, które rozpoczyna "rewolucja XIII wieku", to okres dynamicznych przemian administracyjnych i społecznych. W tym czasie następuje rozwój sieci parafialnej, lokowane są też w młodym organizmie państwowym pierwsze miasta, w tym także Dzierżoniów. Miasto założone zostało przez osadników z Zachodu, którzy przynieśli z sobą na ziemie śląskie odmienny od słowiańskiego model osadnictwa oraz nowe technologie. Wśród osiadłych tu wykwalifikowanych rzemieślników byli także garncarze, których warsztat stał na dużo wyższym poziomie w porównaniu z naczyniami powstałymi na ziemiach polskich we wczesnym średniowieczu. Wśród ich wyrobów znajdowała się też drobna plastyka figuralna o tematyce chrześcijańskiej. "Skarb" takich figurek, odrzuconych przez wytwórców jako nieudane, odnaleziono w Dzierżoniowie w latach sześćdziesiątych, podczas robót budowlanych na rogu ulic Wrocławskiej i Piłsudskiego. Dziś kilka z nich można zobaczyć w Muzeum Miejskim Dzierżoniowa.

JK-Sz

 powrót do Wydarzenia 2016