Architektura pawilonów ogrodowych

W czwartek 21 września 2017 roku Pani Agnieszka Gola uwagę słuchaczy skupiła na architekturze pawilonów ogrodowych przełomu XVIII i XIX wieku.
    W XVIII wieku w Anglii, pod wpływem prądów filozoficznych i literackich, powstaje nowy typ ogrodu, w którym sztywne ramy geometrycznego ogrodu barokowego zastąpione zostają swobodną kompozycją inspirowaną naturą. W miejsce parterów haftowych pojawiają się rozległe trawniki, a kanały i sadzawki z fontannami zamienione zostają w serpentynowe rzeki i w stawy o urozmaiconej linii brzegowej. Wijące się pośród odpowiednio zakomponowanej zieleni alejki zachęcały do spaceru. Ogród miał zaskakiwać przechadzające się po nim osoby pięknymi widokami, wyłaniającymi się nagle zza zakrętu, wywoływać zachwyt lub budzić nastrój melancholii.
    Obok elementów imitujących naturalny krajobraz, jak sztuczne wodospady czy groty, istotną rolę w wywoływaniu odpowiedniego nastroju pełniły różnorodne budowle ogrodowe. Wzorowane na architekturze antycznej pawilony – liczne monopterosy, "świątynie greckie" – oraz łuki triumfalne i obeliski przywodzić miały arkadyjskie czasy "Złotego wieku". Ustawiano je na niewielkich wzniesieniach lub eksponowano na tle ciemnej zieleni, aby przyciągały uwagę spacerujących.    
    Innym charakterystycznym elementem angielskich parków krajobrazowych przełomu XVIII i XIX wieku były "domki gotyckie". Rodzące się zainteresowanie sztuką średniowiecza zaowocowało powstaniem neogotyku – nowego stylu w architekturze i sztuce, który szczególną popularność  zyskał w XIX wieku. Wznoszone w tej stylistyce niewielkie pawilony ogrodowe oraz  sztuczne ruiny miały wprowadzać nastrój grozy i skłaniać do zadumy nad mijającym czasem.
Tajemniczy klimat orientu nadawały natomiast ogrodom różnego typu "chińskie" kioski i wieże oraz "tureckie" namioty.
    Programy ogrodów krajobrazowych wzbogacano też o pustelnie. Aby nadać im większego realizmu niektórzy właściciele ogrodów, jak np. Charles Hamilton w Painshill Park, zatrudniali osoby odgrywające przed gośćmi rolę pustelników.

    Ukształtowany w Anglii typ ogrodu krajobrazowego wraz ze stanowiącą jego istotny element małą architekturą, wywarł ogromny wpływ na sposób projektowania terenów zielonych w XIX wieku. Architekci  krajobrazu,  działający  zarówno w Europie i na kontynencie amerykańskim, przy zakładaniu czy to ogrodów wokół prywatnych rezydencji, czy też publicznych parków miejskich, chętnie sięgali po repertuar form znanych z angielskich ogrodów krajobrazowych jak stawy, klomby czy altany w kształcie monopterosu.

AG

Powrót do Wydarzenia 2017