Muzeum archeologiczne
Minęło tylko kilka dni a my odwiedzamy kolejne wrocławskie muzea. Tym razem 15.03.2024 roku wybraliśmy się do Muzeum Archeologicznego i Muzeum Militariów. Obydwa mieszczą się w średniowiecznych zabudowaniach Arsenału Miejskiego zwanym Arsenałem Mikołajowskim, należących do najciekawszych zabytków architektury mieszczańskiej Wrocławia.
Celem naszej wizyty w Muzeum Archeologicznym była wystawa stała pod ogólną nazwą „Archeologia Śląska”, która na przykładzie zgromadzonych artefaktów oraz rekonstrukcji fragmentów dawnych osad i miejsc pochówków prezentuje początki osadnictwa na Śląsku. W kolekcji zabytków muzeum znajdują się eksponaty sprzed 500 tys. lat aż po czasy nowożytne.
Wystawa zajmuje trzy piętra południowego skrzydła Arsenału i podzielona jest na kilka modułów tematycznych: epoka kamienia i początek epoki brązu, epoka brązu i żelaza oraz Śląsk średniowieczny – Pełna chata.
Początek ekspozycji poświęcony jest najdawniejszym dziejom Śląska z okresu paleolitu, mezolitu i neolitu. Prezentowane są tu kości mamutów, nosorożców włochowatych i innych zwierząt typowych dla epoki lodowej, wyroby z kamienia i krzemienia, z kości i rogu (siekierki, toporki, groty) użytkowane wówczas przez człowieka. Najwięcej zgromadzonych zabytków pochodzi z młodszej epoki kamienia. Wśród nich znalazły się wyroby związane z początkami rolnictwa i osadnictwa np. radlice, topory, przeróżne misy, dzbany i urny a najmłodsze eksponaty to już proste przedmioty z ery początkowego brązu - naczynia, biżuteria i broń. Atrakcją w tej części wystawy jest rekonstrukcja szałasu - typowego dla ludności wędrującej schronienia a także pochodząca z neolitu gliniana figura barana (z Jordanowa Śląskiego).
Kolejna część wystawy to epoka brązu i żelaza. Poświęcona jest kulturze przedłużyckiej i łużyckiej, kulturze przeworskiej, luboszyckiej i kulturze Celtów oraz okresowi wędrówek ludów.. Charakterystyczne dla tej epoki zabytki to bogato zdobione wyroby z brązu, ozdoby, elementy uzbrojenia, wyroby garncarskie, narzędzia i przedmioty codziennego użytku. W tej części ekspozycji można zobaczyć rekonstrukcję ciałopalnego grobu popielnicowego z przedmiotami będącymi wyposażeniem zmarłego. Odtworzono też nietypowy pochówek szkieletowy Celta, gdzie do jednego grobu złożono wojownika z uzbrojeniem i konia z oporządzeniem jeździeckim oraz naczynia z gliny i szkła. Wśród eksponatów znajduje się również duża ilość bursztynów świadczących o przebiegającym przez Wrocław Szlaku Bursztynowym.
W części „Średniowieczny Śląsk” umieszczono wiele przedmiotów pochodzących z historii Wrocławia. Przedstawione są tu lokalizacje pierwszych osad na terenie późniejszego miasta oraz zabytki związane z różnymi sferami życia jego mieszkańców.(rzemiosło, gry, handel, biżuteria, przedmioty kultu religijnego i infrastruktury miejskiej). Największą atrakcją tej części wystawy jest rekonstrukcja naturalnej wielkości krytego strzechą domu z epoki a przy wyjściu miniatura nieistniejącego już zamku w Bardzie.
Wystawa poświęcona archeologii Śląska zawiera zbiór ponad 2000 eksponatów, które w większości zostały zgromadzone w XVIII i XIX wieku i które cały czas są wzbogacane o artefakty pozyskiwane w trakcie prowadzonych badań wykopaliskowych i przypadkowych odkryć.
Kolejnym punktem naszej wyprawy było Muzeum Militariów, które jest naturalną kontynuacją wojskowego przeznaczenia Arsenału jako budowli obronnej i dawnego magazynu broni. Muzeum w swoim obecnym kształcie powstało w 2000. roku i gromadzi zabytki polskiego i obcego oręża. Do wiodących kolekcji muzeum należą broń dawna, broń palna, broń biała i hełmy wojskowe.
Wystawa broni dawnej przedstawia zabytki militarne z różnych epok począwszy od epoki kamienia aż po wędrówki ludów. Otwiera ją fragment średniowiecznego krzyża pokutnego z wyobrażeniem kordu. Uwagę zwracają miecze i groty strzał z epoki brązu oraz eksponaty z czasów rzymskich. Najwięcej miejsca w salach muzeum zajmuje prezentacja broni palnej z XIX i XX wieku. Znajduje się tu między innymi zabójczy karabin przeciwpancerny Ur. z lat 30. XX wieku i jedyny w Polsce egzemplarz krzywolufowego karabinu maszynowego z 1953 roku. Z kolei w sali z bronią białą znajduje się wyjątkowo cenna kolekcja szabli i innej broni siecznej żołnierza polskiego od XVIII wieku. Można tu też podziwiać szable używane przez wojowników ze Wschodu a wśród nich turecką szablę z płomienistą głownią oraz szablę z muzułmańskim wyznaniem wiary. Na szczególną uwagę w tym miejscu zasługuje obraz W. Kossaka „Bitwa pod Kircholmem” namalowany w 1925 roku. Duże wrażenie robi także kolekcja ponad 500 wojskowych hełmów, które są zgromadzone w sali im. Jacka Kijaka.
Ekspozycję militariów kończy najnowsza wystawa muzeum prezentująca zbiór ponad 60. mundurów, nakryć głowy i elementów wyposażenia wojskowego używanych przez żołnierzy polskich w okresie II wojny światowej na polskich i europejskich frontach.
Część grupy wstąpiła także do klimatycznie urządzonej, na wzór dawnych gabinetów osobliwości, kunstkamery i obejrzała zgromadzone tam pojedyncze ale cenne zabytki z egzotycznych krajów, skamieliny i kości wymarłych gatunków, kolekcję grotów do strzał oraz nietypowe, antyczne naczynia z gliny mosiądzu i srebra.
A zwieńczeniem naszego wyjazdu było spotkanie z Panem Michałem Chadera, który przedstawił szczegóły wystawy czasowej w Muzeum Architektonicznym o nazwie „GDYBY”.
Lucyna Bajsarowicz
Notka o wystawie "Gdyby". Niezrealizowane wizje nowoczesnego Wrocławia.
Początek XX wieku to czas, który obfitował we Wrocławiu w wiele ciekawych koncepcji, nie tylko architektonicznych, ale również urbanistycznych, nierzadko zakładających całkowitą przebudowę miasta. Pomysły te były odpowiedzią na pogłębiające się od dziesięcioleci problemy przestrzenne, z których największym był brak możliwości poszerzenia granic Wrocławia. Najgęściej zaludnione miasto w Niemczech wymagało więc gruntowych zmian, które poprawiłyby jakość życia mieszkańców i zniwelowały stale rosnący głód mieszkaniowy. Różne wizje na przyszłość miasta opracowali trzej wielcy architekci – Max Berg, Ernst May i Adolf Rading. Zakładały one nowatorskie rozwiązania, mające przełamać urbanistyczny impas, takie jak wdrożenie idei miasta-ogrodu, strefowanie przestrzeni miejskiej, koncept rosnącej metropolii czy zastosowanie wieżowców. Na wystawie „Gdyby. Niezrealizowane wizje nowoczesnego Wrocławia” zebrano projekty owych rewolucyjnych pomysłów oraz plany pomniejszych obiektów architektonicznych autorstwa m.in. Hansa Poelziga, Richarda Konwiarza czy Heinricha Deffke. Żaden z nich nie doczekał się realizacji w swoim oryginalnym kształcie, jednak wywarły one kluczowy wpływ na rozwój architektury w kolejnych latach.
Michał Chadera
Powrót do Wydarzenia 2024
W galerii wykorzystano zdjęcia Władysława Woźniaka.
