Anna Bilińska - życie i twórczość
Tuż przed wakacjami, 27 czerwca 2024 roku gościliśmy, już drugi raz w tym roku, kustoszkę Muzeum Narodowego we Wrocławiu p. Barbarę Przerwa. Tym razem przedstawiona została polska malarka żyjąca w czasach, kiedy świat sztuki zdominowany był przez mężczyzn. Malarka, której przez całe życie towarzyszył dylemat: być artystką czy kobietą i której mimo przeciwności losu i epoki udało się zrealizować swoje artystyczne marzenia.
Anna Bilińska urodziła się w 1854 roku na Kijowszczyźnie. Od najmłodszych lat wykazywała talent muzyczny i plastyczny i dzięki wsparciu rodziny mogła kształcić się w obu dziedzinach. Pierwszych lekcji rysunku udzielał jej ilustrator Michał Elwiro Andriolli i malarz Ignacy Jasiński. Później w Warszawie studiowała malarstwo w słynnej Szkole Rysunku Wojciecha Gersona, dostępnej wówczas także dla kobiet. Prawdziwym przełomem w jej życiu był rok 1882 i wyjazd do Paryża. W Paryżu podjęła dalszą edukację artystyczną w prestiżowej Académie Julian, w której kobiety pobierały naukę rysunku i malarstwa na poziomie zbliżonym do tego w męskich pracowniach, co w kraju było wówczas nie do pomyślenia. Swoje umiejętności rozwijała pod okiem samego Rudolfa Juliana i Tony ´ego Roberta Fleury.
Na dorobek Anny Bilińskiej składają się obrazy olejne, akwarele, pastele oraz rysunki, z których bije energia i niewątpliwy talent do obrazowania emocji. Artystka tworzyła martwe natury, pejzaże oraz sceny rodzajowe wpisując się w nurt europejskiego realizmu. Ale Anna Bilińska to przede wszystkim mistrzyni realistycznych portretów świadczących o perfekcyjnie opanowanym warsztacie malarskim. Cechuje je prostota, delikatność, subtelność i niesamowita siła wyrazu. Każdy portret to swoiste studium psychologiczne malowanych modelek i modeli.
Prace malarki były wielokrotnie wystawiane i nagradzane już w czasie studiów, jednakże sławę ugruntowaną doskonałymi recenzjami przyniósł Bilińskiej „Autoportret z paletą”. Twórczyni przedstawiła się na obrazie jako odważna, pewna siebie, wolna i niezależna od ówczesnych konwenansów artystka (nie dama). Autoportret nagrodzony został złotym medalem na Salonie w 1887 roku a następnie srebrnym na prestiżowej Wystawie Światowej w Paryżu w 1889 roku (w tym samym czasie w Paryżu miało miejsce uroczyste otwarcie wieży Eiffla).
Dzieła portrecistki prezentowane były w wielu galeriach paryskich, w Monachium, Londynie i w Stanach Zjednoczonych a w kraju w warszawskim Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych oraz w Towarzystwie Sztuk Pięknych w Krakowie.
W 1892 roku artystka, wraz z mężem Antonim Bohdanowiczem, wróciła do Polski z zamiarem utworzenia szkoły malarstwa dla kobiet, jednak niespodziewana ciężka choroba serca pokrzyżowała te plany. Anna Bilińska-Bohdanowicz zmarła 8 kwietnia 1893 roku, zmarła boleśnie młodo i w pełni rozkwitu twórczego.
Mistrzostwo Anny Bilińskiej spuentowała na swoim blogu („Wernisażeria”) Kamila Tuszyńska takimi słowami: Królowa jest tylko jedna. Nazywa się Bilińska, Anna Bilińska. Pierwsza polska artystka, która zrobiła międzynarodową karierę (i to w Paryżu!!) oraz pierwsza, która zdobyła akademickie wykształcenie. Gdyby nie zmarła przedwcześnie, zawojowałaby świat. A tak jest Frida, Frida, Frida.
Lucyna Bajsarowicz
Powrót do Wydarzenia 2024
