Wyjazd TOZD do Bolkowa
W dniu 16 czerwca 2021 r. członkowie Towarzystwa Oświatowego wybrali się na zwiedzanie Bolkowa, miasta w Polsce, powiecie jaworskim, nad Nysą Szaloną (prawym dopływem Kaczawy) w odległości około 6 km od jej źródła pod Kaczorowem. Historycznie leży ono na Dolnym Śląsku, na terenie dawnego księstwa świdnicko-jaworskiego.
Nazwa miejscowości pochodzi od imienia Bolko, staropolskiego słowiańskiego imienia męskiego Bolesław, będącego imieniem dynastycznym w polskiej dynastii Piastów oraz czeskiej Przemyślidów. Wywodzi się ona prawdopodobnie od imienia piastowskiego władcy księstwa jaworskiego – Bolka I Surowego.
Wyjazd nastąpił o godz. 8:00. Na nas w Bolkowie czekał przewodnik p. Marek Janas - prezes Towarzystwa Miłośników Bolkowa.
Zwiedzanie rozpoczynamy od zamku. Przed wejściem na wzgórze znajduje się kapliczka zlokalizowana na podzamczu. Zbudowana w barokowej formie z pietą w środku. Pieta znajduje się za kutą kratą.
Zamek Bolków – położony na Zamkowym Wzgórzu 396 m n.p.m. którego zbocze urywa się od strony Nysy Szalonej ostrym urwiskiem (różnica wysokości wynosi 90 m), a łagodny wschodni stok zajmuje miasto. Zamek ten jest zamkiem wyżynnym. Budowla zajmuje 7600 m².
Pierwsza wzmianka o zamku pochodzi z 1277 r, w której książę Bolesław II legnicki pisze o Hain castro nostro. Zamek Bolków został zbudowany na polecenie księcia legnickiego Bolesława II Rogatki zwanego Łysym i później rozbudowany przez jego syna Bolka I Surowego, księcia świdnicko-jaworskiego.
Zamek wzniesiono z miejscowego kamienia: łupków krystalicznych diabazaltowych o zabarwieniu zielonym i łupków czerwonych, piaskowca. Obecnie ma kształt wrzecionowaty.
Najbardziej charakterystycznym elementem zamku jest wieża z dziobem, wzniesiona na skale zieleńcowej. Klinowa wieża dziobowa powstała na wzor architektoniczny francuski. Jej kształt miał duże znaczenie obronne ponieważ wystrzeliwane pociski odbijały się od muru i nie czyniły żadnej szkody. Z tarasu wieży po pokonaniu wielu schodów rozciąga się wspaniały widok na miasto Bolków, okoliczne wzgórza i zamek Świny (siedzibę rodu Świnków). W dolnej części wieży znajduje się dawny loch głodowy. W renesansowej części zamku (Domu Niewiast) mieści się muzeum.
Zgromadzono w nim makiety zamków: Bolków, Świny, Czocha, portrety władców księstwa świdnicko-jaworskiego, wspaniałe drzewo genealogiczne Piastów od czasów Piasta Kołodzieja. Są też elementy dawnego uzbrojenia oraz piękna szafa. Jak z każdym zamkiem tak i z tym wiążą się dwie postaci duchowe tj. Jakuba Tau (przyczynił się do śmierci Bolka III) oraz czarnego typa – Jana z Czernej, powieszonego na wieży zamkowej.
Następnie spacerkiem udajemy się do zabytkowej strefy miasta na unikatowy pochyły, prostokątny rynek, otoczony kamienicami podcieniowymi z XVIII w. Na jego zachodniej pierzei, pod wysokie podcienie prowadzą schody. Na rynku stoi ratusz, wzniesiony w XIV w. Po spłonięciu w 1663 r. odbudowano go ponownie w 1670 r. W 1827 r. przebudowano go według projektu Hedemana z Kamiennej Góry. Obecnie trwa jego renowacja.
W połowie odległości między kościołem a ratuszem znajduje się granitowa anielska fontanna, z figurą chłopca czytającego Biblię. Taka sam figura znajduje się w mieście partnerskim Bolkowa – Borken.
Przed rynkiem jest usytuowany kościół św. Jadwigi. Zbudowano go zapewne około 1250. Wzmiankowano go po raz pierwszy w 1298. W tym czasie, biskup wrocławski Tomasz II, nadał kościołowi wezwanie św. Jadwigi (wcześniej był pod wezwaniem Kościół Krzyża). Wejście z pięknym portalem i rozetą. W miejscu gdzie powstał kościół miała znajdować się wcześniej świątynia Gotów. W kościele zachowała się ambona z 1619, fresk z XIV w. (odkryty w 2006), sklepienia krzyżowe w części wczesnogotyckiej i kamienne rzeźby na szczycie północnej kruchty. Obecnie trwa regotyzacja wnętrza kościoła.
Dalszy ciąg wycieczki to spacer po mieście, oglądamy dawny kościół ewangelicki, w którym obecnie znajduje się Miejska Biblioteka z salą widowiskową. Podziwiamy ciekawsze budynki oraz park miejski.
Po krótkiej przerwie jedziemy do miejscowości Świny gdzie zwiedzamy ruiny zamku i kościół św. Mikołaja.
Zamek Świny został zbudowany z brunatno-czerwonego zlepieńca na wzgórzu zamkowym zbudowanym z porfiru kwarcowego i tufu porfirowego. Wymieniono go raz pierwszy w kronice Kosmasa w 1108 r. pod nazwą Zvini in Polonia. Potem w dokumencie papieża Hadriana IV wzmiankowany jako gród kasztelański Zpini. W 1244 roku wzmiankowany jest Jaksa kasztelan Svyn. Jest najstarszym prywatnym zamkiem na terenie obecnej Polski.
Zamek Świny jest jednym z najstarszych na Szlaku Zamków Piastowskich. Według legendy miałby być połączony podziemnym przejściem ze znajdującym się kilka kilometrów dalej zamkiem w Bolkowie. Na razie nie odnaleziono jego śladów.
Kościół św. Mikołaja w Świnach - kościół musiał istnieć już w 1319 r. wtedy to wg dokumentów proboszczem mianowano Jana. Budowla posiada czworoboczną, smukłą wieżą. Styl budowli jest typowy dla obiektów tego typu z XIII w. Drewniane wewnętrzne wyposażenie pochodzi z XVI w.
Na tym zakończyliśmy zwiedzanie rezygnując z wyjazdu do zamków w Lipie i Płoninie (zamek Niesytno) ponieważ trwają tam prace renowacyjne i nie było szans na ich zwiedzenie.
Pełni wrażeń, lekko zmęczeni ale bardzo zadowoleni wróciliśmy do Dzierżoniowa.
Piękna wycieczka, super przewodnik i pogoda, radośni uczestnicy.
Dziękujemy.
Halina i Leonard Kruczek
Powrót do Wydarzenia 2021
W galerii wykorzystano zdjęcia Bogusi Żyto (zdjęcia 1-7) i Pana Władysława Woźniaka (zdjęcia 8-19).