Nowotwór duszy

Nowotwory duszy to takie zdarzenia, sytuacje, sposoby myślenia, które, tak jak rak, wgryzają się w nasze ciała i psychikę. Opanowują je i są poważnym zagrożeniem dla rozwoju.
Do najczęstszych z nich zaliczamy:
    • chroniczny stres
    • depresję
    • zaburzenia lękowe
Stres

 Stres to reakcja organizmu na różnego rodzaju doświadczenia i zdarzenia, najczęściej o charakterze nieprzyjemnym. Stres może działać mobilizująco lub deprymująco. Przedłużający się bądź wyjątkowo silny stres o wektorze negatywnym (demobilizujący) ma fatalne skutki dla zdrowia człowieka i funkcjonowania jego organizmu. Destrukcyjne skutki chronicznego stresu dla psychiki to: lęk, drażliwość, huśtawka nastrojów, gniew, zwiększona nerwowość, obniżona samoocena, agresja, tiki nerwowe, zwiększone spożycie używek, zaburzenia snu, nieradzenie sobie z obowiązkami, obniżone libido, w skrajnych przypadkach nawet myśli samobójcze.
Destrukcyjne skutki chronicznego stresu dla ciała to: spadek odporności, kołatanie serca, kłopoty z oddychaniem, uciski w klatce piersiowej, bezsenność i częste wybudzaniem się w nocy, omdlenia bez wyraźnej przyczyny, częste bóle migrenowe i ciśnieniowe głowy, bóle kręgosłupa (szczególnie w odcinku lędźwiowym), niestrawność, biegunka, zaparcia, przyrost bądź spadek wagi, problemy skórne i alergia, astma, drżenie i lepkość rąk, zaburzenia miesiączkowania.
Nowe badania dostarczają dowodów na to, że chroniczny stres może prowadzić do depresji.

Depresja

 Pierwsze objawy depresji często pozostają niezauważone, nie tylko przez bliskich, ale nawet przez samych pacjentów. Jeśli jednak przez co najmniej 14 dni występuje 5 spośród niżej wymienionych symptomów, wyszczególnionych przez Światową Organizację Zdrowia (WHO), oznacza to, że należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza. Są to: smutek, płaczliwość, utrata zainteresowań (nic mnie nie cieszy), zmniejszenie aktywności, apatia, zmęczenie, brak energii, zmiana apetytu (zmniejszenie lub zwiększenie), zaburzenia snu (problemy z zasypianiem, budzenie się nad ranem, nadmierna senność), niepokój, lęk lub podniecenie, trudności z koncentracją i zapamiętywaniem, poczucie bezużyteczności, bezsensu, poczucie winy, niska samoocena, napięcie wewnętrzne, myśli samobójcze, dolegliwości bólowe (głowy, brzucha, w klatce piersiowej, nerwobóle).

Zaburzenia lękowe

 Lęk jest jednym z najczęściej występujących objawów psychopatologicznych. Dominujące jest odczucie silnego zagrożenia lub zatrważającej zmiany, wywodzącej się z nieznanego, nierealnego źródła. Lęk jest odpowiedzią organizmu na irracjonalne zagrożenie.
Zaburzenia lękowe w postaci fobii.
Określenie fobia pochodzi z języka greckiego i oznacza obawę, strach lub przerażenie. Jej dokładna nazwa, polegająca na dodaniu odpowiedniego przedrostka, zależy od tego, czego, jakiego przedmiotu bądź sytuacji zaburzenie dotyczy. Czynniki te mają więc charakter zewnętrzny w stosunku do osoby i nie są obiektywnie niebezpieczne. Wyróżniamy 5 klas fobii specyficznych. Te, które dotyczą: zwierząt (np. arachnofobia - lęk przed pająkami), środowiska naturalnego (np.: nyktofobia - lęk przed ciemnością), sytuacji życia codziennego (sytuacyjne), (np.: klaustrofobia - lęk przed zamkniętymi pomieszczeniami), stanu zdrowia (np.:trypanofobia -lęk przed zastrzykami, i inne fobie (np.: amatofobia – lęk przed kurzem)

Lęk napadowy (paniczny).
Istotną cechą zaburzenia lękowego z napadami lęku (lęku panicznego) jest lęk nawracający w postaci paniki, która nie ogranicza się do konkretnej sytuacji. Zazwyczaj napady paniki trwają kilkanaście minut a potem stopniowo ustępują. Zaburzenie to występuje u około 1-2% populacji. Aby je zdiagnozować, w okresie około 1 miesiąca m.in. musi wystąpić kilka ciężkich napadów lęku z objawami autonomicznymi. Objawy autonomiczne są związane z działaniem funkcji niezależnych od woli człowieka, np. połykania, oddychania, bicia serca, pocenia się.

Zespół lęku uogólnionego.
Zespół lęku uogólnionego diagnozuje się u pacjentów, którzy stale, przez co najmniej 6 miesięcy, odczuwają niepokój i zagrożenie, a także zamartwiają się bez uchwytnej przyczyny. Lęk uogólniony różnicuje się z epizodycznym lękiem napadowym.  Pierwszy z  nich ma charakter przewlekły, natomiast drugi pojawia się nagle i trwa zwykle kilka minut.
Objawy zaburzeń lękowych:
- w przypadku fobii to np.: unikanie miejsc lub przedmiotów, które wywołują napięcie, przyspieszone bicie serca, uczucie omdlewania, zimne poty, wtórny lęk przed śmiercią;
- w przypadku lęku panicznego są to np.: przyspieszone bicie serca, ból w klatce piersiowej, duszność, zawroty głowy, niepokój, wtórny strach przed śmiercią (umieraniem), strach przed utratą kontroli nad sobą, strach przed chorobą psychiczną;
- w przypadku lęku uogólnionego są to m.in.: stałe uczucie zdenerwowania, drżenie, napięcie mięśniowe, pocenie się, zawroty głowy, przyspieszone bicie serca, bezradność, spodziewanie się czegoś negatywnego, nieokreślonego.
W dbaniu o swoje zdrowie psychiczne ważne są: aktywność fizyczna, zdrowa dieta, dobre relacje interpersonalne, poszukiwanie małych satysfakcji, odpowiednia ilość snu.

Małgorzata Kuśmierek

Powrót do Wydarzenia 2020