Powtórka z historii – hetman koronny Stanisław Żółkiewski

  W środę 23 września 2020 r. w ramach realizacji projektu “Ciekawi siebie i świata”, w Muzeum Miejskim Dzierżoniowa odbyło się kolejne spotkanie  z cyklu – powtórka z historii. Tym razem powtórki dokonał historyk Romuald Wojciechowski, który przeniósł nas do XVI wieku, czasu w którym żył Stanisław Żółkiewski.  Na wstępie prowadzący opisał aktualną sytuację polityczną w jakiej pojawił się nasz bohater, jego rodzinę, lata młodości, które od samego początku związane były z rodziną Zamoyskich. Jego ojciec był rękodajnym Jana Zamoyskiego czyli osobą najwyższego zaufania.  A sam Stanisław Żółkiewski mając 19 lat został jego  dworzaninem. Jan Zamoyski miał duży wpływ na rozwój kariery naszego bohatera. Choć tak naprawdę Żółkiewski najwięcej zawdzięcza sobie. Był zdolny, był człowiekiem renesansu i bardzo zdolnym dowódcą armii. Miał też inne sukcesy. Między innymi  stał na czele 700 osobowej delegacji, która udała się do Paryża, aby powiadomić Henryka Walezego o jego wyborze na króla Polski. Delegacja zrobiła niesamowite wrażenie na Francuzach, bowiem prezentowała się zgodnie z powiedzeniem “zastaw się a postaw się”.
Mówca omawiał poszczególne etapy  kariery Stanisława Żółkiewskiego, każdorazowo ukazując ówczesną sytuację polityczną.  A Stanisław Żółkiewki pełnił szereg najważniejszych urzędów I RP: sekretarza królewskiego, hetmana polnego koronnego, kasztelana lwowskiego, wojewody kijowskiego, a w końcu hetmana wielkiego koronnego i kanclerza wielkiego koronnego. Sukcesów było wiele, bowiem był uczestnikiem w wielu wyprawach przeciw Habsburgom i Moskwie, na Mołdawię i Wołoszczyznę, przeciwko Rosji, Szwecji, Kozakom, Turcji i Tatarom.
 Mówca szczególną uwagę zwrócił na bitwę pod Kłuszynem  4 lipca 1610 roku, gdzie Stanisław Żółkiewski  odniósł swe największe zwycięstwo. Pokonał  oddziałem 2700 husarzy i 200 piechurów oraz 2000 ciurów >  armię rosyjską liczącą 30 tys. żołnierzy, wspieraną przez szwedzki  korpus posiłkowy liczący 5 tysięcy.  Dotarł do Moskwy i był tam przez dwa lata, wziął do niewoli Wasyla Szujskiego i jego dwóch braci. Był zwolennikiem osadzenia na tronie moskiewskim syna króla Zygmunta III Wazy, Władysława oraz unii między Polską a Moskwą. Podpisał w Moskwie z bojarami rosyjskimi układ, mocą którego królewicz Władysław został ogłoszony carem Rosji. Doprowadził do złożenia hołdu Zygmuntowi III Wazie przez Szujskich. W 1620 poprowadził niepotrzebną wyprawę na Mołdawię. W jej konsekwencji jego wojska poniosły ciężką klęskę w bitwie pod Cecorą, gdzie hetman zginął w nocy z 6 na 7 października 1620 rok. Jego głowę osadzoną na pice odesłano sułtanowi tureckiemu, który na ponad dwa lata umieścił ją nad wejściem do swego pałacu. Wykupione przez żonę zwłoki męża pochowano w kolegiacie św. Wawrzyńca w Żółkwi.
  Rok 2020 ma dziewięciu patronów ustalonych przez Sejm RP, jednym z nich jest Stanisław Żółkiewski. Warto przypominać niezwykłych ludzi.

Z.M.

 Powrót do Wydarzenia 2020