Kawa czy herbata ?
W powietrzu zapach czarnej kawy co wabi zmysły aromatem, ale lubimy - wybacz kawo pić również i herbatę. Prawie każdy poranek podobny, parzymy ten "napój bogów i mędrców". Taki przydomek dla kawy i herbaty nadano już wieki temu. Czy słusznie ?
Spotkanie w Domu Seniora w dniu 26 lutego 2020r. urozmaiciła nam zaproszona przez TOZD pani Elżbieta Dzwolak. Pani Elżbieta to prawdziwa pasjonatka i kawy i herbaty. Pasje swoje odnalazła w Sydney w Australii przywiozła do kraju nieodpartą chęć wydobycia z tych niewielkich ziarenek owoców drzewa kawowca najwspanialszy smak i zapach. Mieliśmy okazję spróbować jak jej się to udało i należy stwierdzić że odnosi sukces. Kiedy już niezwykły aromat unosił się w powietrzu w czasie spotkania, zastanawialiśmy się wspólnie jak odkryto te niepokaźne zresztą owoce. I nie jest to całkiem zwyczajne. Istnieje kilka legend na ten temat.
Etiopska legenda mówi, że kawa została odkryta ok 850 roku, czyli dopiero w IX wieku. Natomiast Jemen chętnie przyznaje się do VI wieku, wiadomo chce być pierwszy. Wspólną jednak cechą obu legend jest radość, poprawa nastroju, odzyskanie energii. W przypadku legendy etiopskiej tańczyły kozy i radośnie fruwały ptaki, natomiast w legendzie jemeńskiej to zesłany na wygnanie szejk Omar bliski śmierci głodowej spróbował tajemniczych owoców przez co odzyskał siły i energię. Która z legend jest bliższa prawdy nie będziemy dociekać, prawdą jest jednak fakt. "Cała jakby promienieję, raz po raz - z niczego się śmieję. Pytasz grzecznie co się stało? Ach nic. Proszę bez obawy, wypiłam już dwie kawy".
Europa kontynentalna poznała kawę dzięki Polakowi. Po zwycięstwie Jana III Sobieskiego nad Turkami pod Wiedniem w zdobytych łupach znaleziono mnóstwo worków kawy. Zainteresował się nimi Franciszek Kulczycki, który założył pierwszą kawiarnię w Wiedniu. Czarny napój pito też w Wenecji i na Wyspach Brytyjskich. Szacuje się, że każdego dnia spożywa się 2,5 miliarda filiżanek tego aromatycznego napoju. Statystyczny Polak spożywa rocznie 3,5 kilograma kawy. Najdroższa kawa świata to kopi luwak, która kosztuje 1000 euro za jeden kilogram. Z jednego drzewa kawowca otrzymuje się każdego roku pół kilograma kawy. Od kawy nie stronili oczywiście sławni ludzie. Niewiele osób wie, że francuski pisarz Wolter wypijał podobno 50 filiżanek kawy dziennie, a słynny kompozytor Beethoven miał zwyczaj przygotowywania tego napoju z 60 dokładnie odliczonych ziarenek kawy.
Kawa ma również właściwości zdrowotne posiada kofeinę. Ten alkaloid już po kilku minutach podnosi odporność, przyśpiesza metabolizm i ułatwia oddychanie przez co organizm jest lepiej dotleniony i gotowy do wzmożonego wysiłku. Na cenę kawy wpływa między innymi jej rodzaj. Prawdziwa stuprocentowa Arabica uprawiana jest w Brazylii, Kolumbii, Kenii i na Jawie. Zasada jest taka, że im wyżej się ją uprawia, tym bardziej rośnie jej wartość. Najważniejszym czynnikiem jest temperatura, musi to być od 15 do 24 stopni Celsjusza a opady nie powinny przekraczać 1500 mm rocznie. Tańszy gatunek kawy to Robusta uprawiana w środkowej i zachodniej Afryce i niektórych częściach Azji Południowo-Wschodniej w tym Indonezji i Wietnamie. Robusta to jedynie 30% udziału w światowym rynku kawy.
A Jeremi Przybora śpiewał o herbatce ! i to z wielkim uczuciem: "Dopóki ciebie nam pić - póty jak w niebie nam żyć, herbatko!, herbatko!, herbatko!".
Herbata jest również w pierwszym szeregu najpopularniejszych napojów na świecie. Pije się ją do posiłków czy też dla zwykłej przyjemności w trakcie podwieczorku. Ilość odmian sprawia, że można naprawdę pogubić się w tej imponującej liczbie. Jak głoszą legendy, herbata to odkrycie Chińczyków a uściślając, chińskiego cesarza Shennong. Wypijając przegotowaną wodę pod krzewem herbaty do jego napoju wpadło kilka liści. Dzięki temu zaparzył się napój, który znany jest do dzisiaj jako herbata. Legenda ta dotyczy czasów bardzo odległych bo roku 2737 p.n.e. Ważne, że zdobyła nasze serca i podniebienia i chętnie delektujemy się tym napojem. Szacuje się, że na świecie istnieje około 1500 odmian herbaty.
Herbata ma też właściwości zdrowotne, przeciwdziała chorobom układu krążenia, wspomaga układ odpornościowy zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób nowotworowych. Regularne picie herbaty 4 do 5 filiżanek dziennie obniża ryzyko wystąpienia udaru mózgu. Swoje antyudarowe właściwości zawdzięcza zawartej w niej katechinie o działaniu przeciwzapalnym. Mamy duży wybór aby przygotować napar, który może nam towarzyszyć w odprężającej chwili zapomnienia. Pobudzająca czarna, delikatna owocowa czy oczyszczająca zielona. Roiboss - czerwona, czy Silver needle - biała. Każda to smak i zapach. A spotkania przy obu wymienionych napojach i w gronie przyjaciół to najlepszy sposób na odzyskanie siły i radości życia.
A w podsumowaniu niech będą słowa: " Wiesz, że nie słodzę kawy ani herbaty, uwielbiam kiedy dajesz mi kwiaty. Lecz wyznam szczerze, nie będzie wpadki, kiedy przyniesiesz czekoladki."
Irena Kowal
