Dzierżoniów na szlaku Joannitów

Chcąc opowiedzieć historię jak joannici znaleźli się w Dzierżoniowie należy zacząć o tego kim byli i jak powstali. Pełna nazwa joannitów to Suwerenny Rycerski Zakon Szpitalników św. Jana, z Jerozolimy, z Rodos i z Malty. Założycielem był bł. Gerard Tonque, który stworzył sprawnie działającą, usankcjonowaną prawnie wspólnotę z głównym domem w Jerozolimie, usankcjonowaną bullą papieską z 1113 r. W 1120 r. zgromadzenie miało pierwsze europejskie filie, stałe dochody z nadań oraz autorytet i uznanie. Zakon rozwijał się i w 1206 r., wzorem templariuszy ukonstytuował się wewnętrzny podział na trzy grupy: rycerzy, kapelanów i serwientów.
Proces tworzenia i konsolidacji prowincji zakonnych oraz rozgraniczenie ich kompetencji terytorialnych trwał do końca XIII wieku. Po upadku Akry początkowo joannici przenieśli się na Cypr, by następnie trafić na Rodos (po kasacie templariuszy, 1312 r.).
Komandorie w Europie w tym czasie mają zasadniczo dwa zadania: zbieranie funduszy (responsje) na funkcjonowanie zakonu w Lewancie i walkę z niewiernymi oraz rekrutacji świeckich rycerzy.
Do Dzierżoniowa joannici trafili za sprawą księcia Bolka II świdnickiego, który w 1338 r. nadał im prawo patronatu nad miejską farą. Pierwszy komtur (nieznany z imienia) wzmiankowany był w 1357 r. O istnieniu w Dzierżoniowie zorganizowanej komandorii już w 1362 r. może świadczyć fakt odbycia się tu kapituły prowincjonalnej zakonu. W połowie XVI w., na fali Reformacji świątynię parafialną przejęli protestanci, ale komandoria przetrwała do początku XIX wieku (sekularyzacja, 1810 r.)

Monika Jędrusik 

Powrót do Wydarzenia 2019