Wyjazd do Muzeum Pana Tadeusza we Wrocławiu
Wolność pachnie jak kwiat i jak chleb smakuje.
13 listopada 2018 mieliśmy okazję gościć w Muzeum Pana Tadeusza Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. Muzeum znajduje się w samym centrum Wrocławia w jednej z najpiękniejszych mieszczańskich kamieniczek. Skorzystaliśmy z projektu „Świat Sztuki” dofinansowanego z budżetu Powiatu Dzierżoniowskiego. W muzeum zostaliśmy podzieleni na cztery grupy. Każda grupa miała swojego edukatora i zwiedzanie zaczęliśmy w różnych salach. A sal jest kilkanaście a każda z nich ma określony temat.
Jedna z sal, to ekspozycja pamięci Jana Nowaka Jeziorańskiego. „Swojego życia nie zamieniłbym na żadne inne” to jego słowa. Jan Nowak Jeziorański należał do pokolenia, które po okresie zaborów mogło chodzić do polskich szkół i nie musiało stawać przed powstańczym dylematem bić się, czy nie? Tak miało być już zawsze ale wrzesień 1939 roku znów postawił młodych ludzi przed dylematem i ponownie przed dramatycznym wyborem. Jan Nowak Jeziorański należał do tych, którzy czynnie włączyli się w Akcję „N” a następnie w Powstanie Polskiego Państwa Podziemnego, był kurierem. Ponad 20 lat kierował Rozgłośnią Polską Radia Wolna Europa a jego żona Jadwiga fotografowała tą smutną i tragiczną rzeczywistość. Po odzyskaniu przez Polskę Niepodległości kontynuował misję w Waszyngtonie, zabiegając o wprowadzenie Polski do NATO i Unii Europejskiej. W roku 2002 wrócił do Polski. Wystawione ekspozycje to zgromadzone przez małżeństwo Jeziorańskich dzieła sztuki, srebra, porcelana, broń i liczne numizmaty. Po 1995 Jan Nowak Jeziorański przekazał zbiory Zakładowi Narodowemu im. Ossolińskich i dzięki temu jest ta ciekawa wystawa. Został odznaczony Krzyżem Orła Białego, Krzyżem Walecznych, Medalem Wolności i Nagrodą Kisiela.
Następna sala to bezcenne zbiory dokumentujące losy oraz wydarzenia, w których bardzo czynnie uczestniczył Władysław Bartoszewski. Ponownie warto posłużyć się cytatem „O lekarzu świadczy opinia chorych, o nauczycielu uczniów, a o człowieku posługującym się zawodowo piórem – czytelników”. Władysław Bartoszewski to historyk, publicysta, dziennikarz, były więzień Auschwitz, żołnierz Armii Krajowej i były minister spraw zagranicznych. Był współtwórcą „Żegoty”. Jedną z komórek była tzw. „Felicja”, która opiekowała się ok. 340 Żydami w getcie. Archiwum tej działalności, które pomimo poleceń nie zostało zniszczone to cenny dokument pomocy ukrywającym się żydom. Władysław Bartoszewski został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami i Krzyżem Walecznych. Obaj świadkowie II wojny światowej i czasów powojennych dali świadectwo swoim życiem jak bardzo można i trzeba walczyć i strzec wolności Polski.
Na dłużej zatrzymaliśmy się
- w sali nazwanej „Wolność”, w której przy pomocy eksponatów pokazano jak rozumiana była przez wieki wolność szlachecka, osobista, artystyczna i polityczna,
- w salach, które są poświęcone obyczajowości staropolskiej – oficjalnej, publicznej z uwzględnieniem urzędów, polowań i prywatnej z kulturą domu, stołu.
Kolejna wystawa, którą mogliśmy tam obejrzeć nosi tytuł Rękopis „Pana Tadeusza”. Jednym z najwartościowszych zabytków polskiej kultury jest właśnie ten dokument. Wystawa eksponuje również kilkaset autentycznych manuskryptów, starodruków, grafik oraz przedmiotów codziennego użytku tego wielkiego Polaka. Okazuje się, że utrata wolności nie przeszkodziła powstaniu najwybitniejszych dzieł polskiej literatury. Tułając się po świecie, polscy artyści nie zagubili twórczego spełnienia. Mapa którą zobaczyliśmy pokazuje wędrówkę Adama Mickiewicza od Nowogródka, Wilna, Kowna, Moskwy, Odessy, Petersburga, przez Weimar, Drezno, Berlin, Wielkopolskę, Lozannę, Rzym aż po Konstantynopol. Wiele z tych doświadczeń znalazło odbicie w Panu Tadeuszu. Zdanie, które umieściłam na wstępie to refleksja, która nasuwa się po obejrzeniu obu wystaw. Zadziwiające jest to jak łączy się odległa już historia i współczesność.
Naszymi edukatorami na lekcjach muzealnych były Maja Kwiecińska, Marta Cękalska, Grażyna Kryńska oraz Jakub Gronowski.
Irena Kowal
Powrót do Wydarzenia 2018 II półrocze